Καλωσόρισμα




Προς υποψήφιους συνομιλητές των εκπαιδευτικών ασπαλάθων

Αθεράπευτα ελεύθεροι,

Επίμονοι υποστηρικτές του δημόσιου αγαθού της παιδείας ως δικαιώματος και ως χώρου δια-μόρφωσης του πολιτευόμενου πολίτη,

Αμετανόητα διαμαρτυρόμενοι για τα κακώς έχοντα στο δημόσιο βίο,

Εραστές του λόγου σε όλες τις διαστάσεις και τις προεκτάσεις της έννοιας,

Συνειδητά αποκλίνοντες ως μη υπάκουοι υπήκοοι των προκαθορισμένων προτύπων αγορασμένης "ευτυχίας",

Απολαμβάνοντες ώρες μοναχικής ενδοσκόπησης αλλά και κοινωνοί γενναιόδωροι όσων συν-κινούν τις ψυχές και διανοίγουν ποικίλες οδούς προς την κάθαρση,

Μοιραστείτε διαδικτυακά καταθέσεις ειλικρινούς στοχασμού σ'αυτά που σταδιακά θα ξετυλιχθούν στον ιστοχώρο αυτό.

Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2010

Η δυναμική των πανεπιστημίων


Από το φίλο και συνεργάτη Ιούλιο Θεοδωρίδη το κείμενο που ακολουθεί, με αφορμή δύο δημοσιεύματα της Χρυστάλλας Χατζηδημητρίου στην εφημερίδα "Φιλελεύθερος" με θέμα το ρόλο των πανεπιστημίων και τη σχέση τους με την πόλη στην οποία λειτουργούν, και με ιδιαίτερη αναφορά στα πανεπιστήμια της Κύπρου.

Προσθέτω απλώς σε αυτά που αναφέρει ο Ιούλιος το εξής:
Γυρίζοντας μόλις από εκδήλωση που συνδιοργάνωσε το ΤΕΠΑΚ στην Πλατεία Ηρώων στη Λεμεσό για την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά της Εμπορίας Προσώπων, επιβεβαιώθηκε στη συνείδησή μου η άποψη που είχα και έχω ότι το πανεπιστήμιο θα διευρύνει τις δυνατότητες για κοινωνικές παρεμβάσεις στη Λεμεσό. Στην προκειμένη περίπτωση η κοινωνική παρέμβαση ήταν μικρή σε εμβέλεια (προφανώς λόγω του "δύσκολου" θέματος), αλλά σαφής και σημαντική. Πέραν των άλλων μέσων μετάδοσης κοινωνικών μηνυμάτων, φάνηκε ότι οι δημιουργικές εργασίες των φοιτητών (φωτογραφίες και αφίσες) μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες απέναντι στον εφησυχασμό και την αδιαφορία μιας κατ'επίφαση "έντιμης" κοινωνίας.

Για τα υπόλοιπα, σας καλώ να διαβάσετε το άρθρο του Ιούλιου Θεοδωρίδη:

Πόλη και Πανεπιστήμιο
Του Ιούλιου Θεοδωρίδη
 
Ομολογώ πως διαβάζω τα καθημερινά σημειώματα της Χρυστάλλας Χατζηδημητρίου (στήλη «Εφήμερα») και δεν διστάζω να πω πως, σε γενικές γραμμές, συμφωνώ με πλείστες των διαπιστώσεών της. Έστω κι αν, προσωπικά, ασπάζομαι μια διαφορετική προσέγγιση, πιο πραγματιστική θα έλεγα. Άλλωστε, ως απλός πολίτης δεν έχω, πρακτικά, τη δυνατότητα, σε αντίθεση με την ίδια που, ως δημοσιογράφος, την έχει, για να προβάλλω, καθημερινά, τις απόψεις μου σχολιάζοντας, αλλά και ασκώντας συστηματικά κριτική στα κακώς έχοντα.


Επιπλέον, δεν αμφισβητώ ουδόλως τις ικανότητες του Χοσέ Αθεμπίγιο, Ισπανού αρχιτέκτονα-πολεοδόμου, όπως μας πληροφορεί η αναφερόμενη συντάκτρια (στις 23/08/2010), «…ο οποίος συνέβαλε στη μεταμόρφωση της Βαρκελώνης σε μια σύγχρονη αστική πόλη και συχνά καλείται να προσφέρει τις γνώσεις του σε διάφορα σημεία του πλανήτη…» και (σε συνέντευξή του στο «Βήμα») «…ανάμεσα στ’ άλλα μίλησε και για τη διασπορά των πανεπιστημίων σημειώνοντας (πως) δεν μπορείς να έχεις πανεπιστήμιο σε μια πόλη 80.000 κατοίκων…». Σίγουρα, η αιτιολόγηση της άποψής του πως «…απαιτείται επαρκής κριτική μάζα ώστε το πανεπιστήμιο να είναι ισχυρό, να αποτελεί πηγή και κίνητρο επιστημονικού και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, δυνατότητα που οι μικρές πόλεις δεν παρέχουν…» είναι άξια προβληματισμού (και όχι θέσφατο) και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί αναλόγως των εκάστοτε δεδομένων της κάθε πόλης, τόσο από τους ειδικούς (και, προφανώς, δεν εννοώ άλλους αρχιτέκτονες-πολεοδόμους), όσο και από τους αρμόδιους για λήψη της απόφασης χωροθέτησης (σε κάθε μικρή ή μεγάλη πόλη) ενός πανεπιστημίου.

Όμως, θα ήθελα, να στρέψω την προσοχή, κυρίως, στην άποψη που εκφράζει η συντάκτρια, στο ίδιο σημείωμα. Πολύ ορθά, κατ’ εμέ, η συντάκτρια σημειώνει πως «…Συνήθως σε τόπους που ανθούν τα πανεπιστήμια υπάρχει ένα αντίκτυπο στην κοινωνία, ένα αποτέλεσμα που είναι ορατό στην καθημερινή ζωή, κυκλοφορούν νέοι άνθρωποι, δημιουργούνται φοιτητικά στέκια, καλλιεργείται ένα διαλεκτικό πνεύμα, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, γίνονται έρευνες που μπορεί να αφορούν ή να επηρεάζουν με κάποιο τρόπο τοπικά προβλήματα, η ακαδημαϊκή κοινότητα εκφέρει λόγο σε προβλήματα που ανακύπτουν…». Αμέσως μετά, όμως, συμπληρώνει πως «…στην Κύπρο αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη πανεπιστημίων μόνο μέσα από τις διαφημίσεις στα Μ.Μ.Ε. και στις γιγαντοαφίσες στους δρόμους και την ύπαρξη ακαδημαϊκών μόνο μέσα από μικροσκάνδαλα που διοχετεύονται συνήθως για ανταγωνιστικούς λόγους…».

Παρόλο ότι δεν κατοικώ στην πρωτεύουσα, εξ όσων αντιλαμβάνομαι από τη συστηματική (μέσω του τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού) παρακολούθηση της επικαιρότητας, η συμβολή (την τελευταία δεκαετία του κρατικού και πρόσφατα ιδιωτικών) πανεπιστημίων κάθε άλλο παρά ανταποκρίνεται στην, ολωσδιόλου, αρνητική εικόνα που περιγράφει η συντάκτρια. Συνάμα, θα ήθελα να υπογραμμίσω τη δυναμική την οποία έχει δημιουργήσει στην πόλη που ζω και δρω, η δημιουργία του ΤΕ.ΠΑ.Κ. Ακριβώς, αυτά που η ίδια περιγράφει ως θετική συμβολή ενός πανεπιστημίου έχουν αρχίσει να υλοποιούνται στη Λεμεσό. Τόσο η αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου, όσο και οι δραστηριότητες που αναπτύσσει το ίδιο το Πανεπιστήμιο αλλά και διάφοροι τοπικοί φορείς, είτε σε συνεργασία μαζί του, είτε υπολογίζοντας στην ύπαρξη και στις δραστηριότητες που το ίδιο αναπτύσσει (ερευνητικές, πολιτιστικές, αλλά και εμπορικές κ.ά.) έχουν προσδώσει μια πρωτόγνωρη κινητικότητα. Παραθέτω μόνο ένα απλό παράδειγμα από τον ερευνητικό τομέα: μετά την πρόσφατη απαγόρευση του καπνίσματος ακολούθησε σχετική έρευνα του ΤΕ.ΠΑ.Κ. της οποίας ανακοινώθηκαν ήδη τα πορίσματα (κι αυτή η έρευνα δεν είναι η μοναδική που έχει να επιδείξει το νέο κρατικό πανεπιστήμιο). Επίσης, η εμπλοκή του στα πολιτιστικά δρώμενα εξελίσσεται σε συνεχή και καθοριστική, με πληθώρα εκδηλώσεων και παρεμβάσεων και με πλέον πρόσφατα παραδείγματα, την παρουσίαση του έργου σημαντικών προσωπικοτήτων όπως του Γεωργίου Σ. Φραγκούδη και του Αιμίλιου Χουρμούζιου. Συνεπώς, στη Λεμεσό, η ύπαρξη του ΤΕ.ΠΑ.Κ. γίνεται πολλαπλώς (και θετικά) αντιληπτή, τόσο στους μόνιμους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες και, ισχυρίζομαι πως, έχει αρχίσει να επηρεάζει την όλη διαμόρφωση της ζωής στην πόλη. Θέλω να πω, δηλαδή, πως η Λεμεσός πέραν του κοσμοπολίτικου και εμπορικού χαρακτήρα (που διέθετε εδώ και αρκετές δεκαετίες) άρχισε να αποκτά, όλο και περισσότερο, όψη πανεπιστημιακής πόλης με τον ολοένα αυξανόμενο, χρόνο με το χρόνο, αριθμό φοιτητών αλλά και με την υποδειγματική ανακαίνιση και προσαρμογή, στις ακαδημαϊκές πλέον απαιτήσεις, σημαντικού αριθμού διατηρητέων κτιρίων (που εδώ και χρόνια αφέθηκαν, κυριολεκτικά, στο έλεος του χρόνου). Κάτι τέτοιο φαίνεται να «συμπαρασύρει» και ολοένα αυξανόμενο αριθμό ιδιοκτητών περιουσίας στο ιστορικό κέντρο ώστε να διαθέτουν τα ακίνητά τους για χρήσεις προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα. Μάλιστα, δεν διστάζω καθόλου να υπογραμμίσω πως, ακόμα και οι «αρνητικές» ενέργειες ευαισθητοποιούν ομάδες πολιτών που «φυσιολογικά» θα παρέμεναν εκτός των δρώμενων σε σχέση με το πανεπιστήμιο. Πρόσφατο κι ενδεικτικό παράδειγμα η πρωτοφανής κινητοποίηση για διατήρηση της λειτουργίας, ως έχει, της Γ’ Αστικής Σχολής (μιας από τις ελάχιστες σχολές δημοτικής εκπαίδευσης που παραμένουν στα ευρύτερα όρια του κέντρου της πόλης), ως αντίθεση στην απόφαση παραχώρησης του κτιρίου για χρήση του ΤΕ.ΠΑ.Κ., με ταυτόχρονη μετακίνηση του δημοτικού σχολείου. Θα συμφωνούσα με τη συντάκτρια στην αναγκαιότητα καλλιέργειας διαλεκτικού πνεύματος (κάτι που και η ίδια, πιστεύω, θα συμφωνεί πως δεν επιτυγχάνεται εύκολα και σε μικρό χρονικό διάστημα) καθώς και στην εκφορά άποψης σε προβλήματα που ανακύπτουν (παρόλο που έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται, όλο και συχνότερα, κείμενα ακαδημαϊκών πάνω σε τρέχοντα, πανεπιστημιακά κυρίως, ζητήματα). Ας πιστώσουμε, όμως, το ΤΕ.ΠΑ.Κ. με το ελαφρυντικό πως μετρά, μόλις, τρεις πλήρεις διδακτικές χρονιές.

Η ίδια, όμως, συντάκτρια επανέρχεται (στις 13/09/2010) με ένα συναφές θέμα που, αυτή τη φορά, αναφέρεται ρητά στο ΤΕ.ΠΑ.Κ. Συγκεκριμένα, με αφορμή τη δημοσιοποίηση των στοιχείων της φετινής προέλευσης των φοιτητών του και της «διαπίστωσης» πως η πλειοψηφία προέρχεται από τη Λεμεσό. Το λανθασμένο της διαπίστωσης φαίνεται, με τους αριθμούς και τα ποσοστά, σε δημοσίευμα του ίδιου του Φιλελεύθερου, στις 11/09/2010, που υπογράφει η Ευαγγελία Σιζοπούλου, κάτω από τον (παραπλανητικό) τίτλο «Πλειοψηφία οι εκ Λεμεσού φοιτητές στο ΤΕΠΑΚ» : 582-34,4% από Λεμεσό, 574-33,7% από Λευκωσία, 301-17,7% από Λάρνακα, 149-8,7% από Πάφο και 94-5,5% από Αμμόχωστο), που αποδεικνύει πως η πλειοψηφία των (1700) φοιτητών αποτελείται από μη Λεμεσιανούς. Παραλείπεται, ακόμα, το γεγονός πως η εισδοχή στα κρατικά πανεπιστήμια γίνεται κατόπιν εξετάσεων. Επικρίνονται, λοιπόν, οι νέοι για κριτήρια επιλογής πανεπιστημίου που έχουν να κάμουν με θέματα νοοτροπίας (έλλειψης ανεξαρτησίας, ευθυνοφοβίας) και προβάλλεται, εντελώς γενικευμένα, η άποψη πως οι λόγοι (στα σίγουρα) δεν είναι οικονομικοί. Βέβαια, ακόμα κι αν ίσχυε απόλυτα κάτι τέτοιο και πάλι δεν μπορώ να δεχτώ πως είναι, κατ’ ανάγκη, αρνητικό να μπορεί να σπουδάσει ένας νέος στον τόπο του. Προσωπικά, θεωρώ ως πλεονέκτημα την επιλογή στο εξωτερικό για ένα σωρό λόγους που μπορεί να αντιληφθεί ο καθένας που βλέπει, χωρίς παρωπίδες, τις ευκαιρίες ανέλιξης, εμπειριών και ωριμότητας των παιδιών μας. Προσθέτω πως και οι δυο μου γιοι σπούδασαν στο εξωτερικό και τους θεωρώ, πραγματικά, πολύ τυχερούς γι αυτό. Όμως, δεν θα συμφωνούσα καθόλου πως πρέπει να στερηθούν όλοι εκείνοι οι νέοι που στοχεύουν, συνειδητά, στην απόκτηση προσόντων ανώτατης εκπαίδευσης επειδή το σύνολο των γονιών δεν διαθέτει την ελάχιστη, έστω, οικονομική άνεση για σπουδές στην αλλοδαπή. Άλλωστε, γιατί αδικούμε τους νέους μας που επηρεάζονται (όχι μόνο για τις σπουδές τους, παρά και για αρκετά άλλα, π.χ. για την αποκατάστασή τους – επαγγελματική και οικογενειακή) ανάλογα με τις προτεραιότητες και τις επιθυμίες των συντηρητικών και «βολεμένων» γονιών τους;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Όλα τα σχόλια που αφορούν τα θέματα που αναρτώνται είναι ευπρόσδεκτα, εφόσον παραμένουν σε πλαίσιο σεβασμού και νομιμότητας. Ευπρόσδεκτες είναι όλες οι απόψεις, οι διαφωνίες, ο αντίλογος και η κριτική απέναντι στα γραφόμενα. Δεν επιτρέπονται σχόλια που περιέχουν στοιχεία λιβέλλου, ρατσιστικά, υβριστικά ή προσβλητικά για οποιονδήποτε και για οποιοδήποτε στοιχείο του οικοσυστήματος. Ο συγγραφέας αυτού του ιστολογίου διατηρεί το δικαίωμα να διαγράψει οποιοδήποτε σχόλιο δε σέβεται την πιο πάνω αρχή.