Αποχαιρετισμός στην αγαπημένη μου Σύλβια που μας έφυγε τόσο νωρίς...

"Πολυαγαπημένη μας Σύλβια,

Βαρύς ο ρόλος να εκφράσω σήμερα τα συναισθήματα που πλημμυρίζουν τις ψυχές όλων όσοι αισθανόμαστε σήμερα ορφανοί από την απώλειά σου... επώδυνη η ευθύνη να μιλήσω γι’ αυτό που υπήρξες στη ζωή, έχοντας αποδεχτεί ότι δεν είσαι πια μαζί μας. Κι όμως, Σύλβιά μου, δε θα σου πω πόσο αβάσταχτο πόνο βιώνουμε γιατί σε χάσαμε, θα σου μιλήσω για τη βαθειά περηφάνεια που νιώθουμε για σένα, γιατί τόσα χρόνια ήσουν για όλους εμάς που σε συνοδεύουμε νοερά στο τελευταίο σου ταξίδι «ο δικός μας άνθρωπος», ο ξεχωριστός, ήσουν και θα είσαι ο φωτοδότης και η δύναμή μας, το πρότυπο της αγωνιστικότητας και της αξιοπρέπειας, η αδελφή και φίλη μας, η Σύλβιά μας και η Σύλβια του κόσμου όλου.



Μιλώντας από χτες με δεκάδες φίλους κι αγαπημένα συγγενικά μας πρόσωπα, συναισθανόμενη το κενό που απλώνεται μέσα και γύρω μας χωρίς εσένα, αλλά και διαβάζοντας τα ημερολόγια που έγραφες τόσα χρόνια και θέλησες να μου εμπιστευτείς, συνειδητοποίησα για άλλη μια φορά πόσο αυθεντικό ήταν το μεγαλείο της ψυχής σου, πόσο σπάνια, μοναδική και πολύτιμη ήταν η προσωπικότητά σου. Επιβεβαίωσα αυτό που ήξερα για σένα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου: Ότι το πέρασμά σου από τη ζωή μας δεν ήταν τυχαίο, Σύλβιά μου, ήταν ένα θείο δώρο που μας δόθηκε, για να καταλάβουμε την αξία της ζωής, το γνήσιο νόημα της ανθρωπιάς, τη σημασία της γενναιότητας αλλά και τη δύναμη της γενναιοδωρίας. Συγχώρα με αν δυσκολεύομαι να σου μιλήσω χωρίς να πάλλεται η φωνή μου από πόνο για την απώλειά σου, αλλά και να οδύρεται με ενσυναίσθηση για όσα δύσκολα έζησες, συγχώρα με αν δεν καταφέρω να εκφράσω όλο το μεγαλείο της προσωπικότητάς σου που δικαιώνεται στο τι σήμαινες και τι θα συνεχίσεις να σημαίνεις γι αυτό τον κόσμο, χάρη στο πώς αντέδρασες σε όσα δύσκολα έζησες.

Μια συνεχής πάλη της ζωής με το θάνατο ήταν όλη η ύπαρξή σου από την ώρα που γεννήθηκες. Κοριτσάκι τρυφερό πέντε χρονών ήσουν όταν συνειδητοποίησες στο σχολείο πως δεν ήσουν σαν τα άλλα παιδιά, όταν με απορία και πόνο διαπίστωνες ότι εσύ δεν είχες δικαίωμα να τρέχεις για κρυφτό και παιχνίδια με την μπάλα – αυτά μπορούσες μονάχα να τα κοιτάς από μακρυά, γιατί το δικό σου τρέξιμο ήταν μόνο σε γιατρούς και νοσοκομεία. Έγραψες στα τετράδιά σου πόσο σε πλήγωνε ο οίκτος των άλλων για την αδυναμία σου και πόσο σ’ενοχλούσε η διαφορετική αντιμετώπιση που είχες από τα άλλα παιδιά, όταν πριν καλά καλά μάθεις την αλφα-βήτα, μάθαινες τα μεγάλα νοσοκομεία της πρωτεύουσας. Κατέθεσες στο χαρτί πόσο πιο επώδυνες από τις ενέσεις στο σώμα ήταν οι μαχαιριές στην παιδική σου ψυχή, όταν αναγνώριζες στα γύρω σου βλέμματα και λόγια την κυνική περιέργεια και τη υποκριτική λύπηση. Θυμάσαι τον εαυτό σου πάντα να ζει με το φόβο πως θα σβήσεις σύντομα, θυμάσαι την ύπαρξή σου συνδεδεμένη με τον πόνο του σώματος και της ψυχής, με τις συνεχείς αρρώστιες, αλλά και με μια αφόρητη μοναξιά, απογοήτευση και θλίψη.

Ωστόσο, όλα αυτά, όχι μόνο δεν σε αποδυνάμωσαν ψυχικά, όχι μόνο δε σε λύγισαν και δε σε οδήγησαν στην παραίτηση ή στην αντιπαράθεση με τους άλλους, αλλά αντιθέτως σε ενδυνάμωσαν και σε μετέτρεψαν σε μια προσωπικότητα που διακρινόταν για το ήθος της απ’όπου κι αν περνούσε. Δεν άφησες το φόβο να σε καταβάλει. Έγραψες στο ημερολόγιό σου πως «αν εγώ πιστεύω σε μένα, σίγουρα όλα θα πάνε προς το καλύτερο». Παρά τις ακούσιες, αναγκαστικές απουσίες από το σχολείο κατάφερνες και ήσουνα πάντα η πρώτη μαθήτρια, η πιο επιμελής, η πιο ικανή και ταλαντούχα στις γλώσσες, η πιο μελετηρή και συνεπής, αυτή που ξεπερνούσε, αλλά και βοηθούσε χωρίς ανταγωνιστικά συναισθήματα τους άλλους, ενώ διακρινόσουν για την ευγένεια και το άψογο ήθος σου. Η αγάπη της οικογένειάς μας, η συμπαράσταση από τα αδέλφια σου σε όλες τις δυσκολίες σου, σε βοήθησε μεγαλώνοντας να μετατρέψεις τον πόνο που βίωνες εξαιτίας της σκληρότητας της ζωής απέναντί σου, σε αγωνιστικότητα, σε αγάπη για τη γνώση, σε αγώνα να κατανοήσεις τον εαυτό σου και τους άλλους. Έτσι μέσα από τις δικές σου δυσκολίες σφυρηλατήθηκε μια τέτοια ευγένεια της ψυχής, που εκδηλώθηκε νωρίς στην ευαισθητοποίησή σου για τα κοινά και σε δράσεις ωφέλιμες για όσους υπέφεραν από τις αδικίες και τα πλήγματα της ζωής. Έχοντας υποστεί τον οίκτο και την περιφρόνηση, επιδείκνυες γνήσια ανθρωπιά και αλληλεγγύη προς το συνάνθρωπό σου. Υπέφερες κάθε φορά που έφευγε κάποιο από τα παιδιά της Μεσογειακής, έτρεχες να βοηθήσεις και να συμπαρασταθείς όπου σε χρειάζονταν, αναζητούσες η ίδια, επέμενες και αγωνιζόσουν μέχρι να βρεθούν λύσεις για να σώζονται ζωές, κι έγινες στήριγμα για όσους έχαναν την ελπίδα.

Καταλυτική γι’αυτή την αξιοθάυμαστη στάση ζωής που υιοθέτησες υπήρξε η γνωριμία σου με το γιατρό Ψιλοϊνη και η στήριξη που πρόσφερε στους ασθενείς, επιστημονική και συνάμα βαθειά ανθρώπινη. Για σένα, όπως και για όλα τα παιδιά της Μεσογειακής, έγινε ο φύλακας-άγγελος και το πρότυπο γιατρού και συναθρώπου. Γράφεις στο ημερολόγιό σου πως «στις δύσκολες μέρες σου, στάθηκε στο προσκέφαλό σου, ξαγρύπνησε κοντά σου, σούδωσε ελπίδα για να κρατηθείς στη ζωή, έστω κι αν δεν του είχες πει πόση πίκρα είχες βιώσει, πόσος φόβος σε είχε κυριεύσει, όταν ένιωθες τη ζωή να σου φεύγει κι ήταν αδύνατο να τη σταματήσεις». Αναγνωρίζεις και με ειλικρινή ευγνώμοσύνη τον ευχαριστείς, γιατί «έφερε το φως στο σκοτάδι της ψυχής σου κι έδωσε νόημα στον αγώνα για επιβίωση, γι αυτό και πάλεψες με το θάνατο και τα κατάφερες τόσες φορές, όσο κι αν ήταν δύσκολος ο αγώνας».  Θυμάσαι όταν σου είπε «περπάτα, μπορείς...», και συ περπάτησες. Κι αφού ο γιατρός έγινε για σένα σύμβολο ελπίδας, σύμβολο πίστης, σύμβολο νίκης, κατάφερες όχι μόνο να βαδίσεις στα δικά του χνάρια, αλλά να γίνεις κι εσύ για τους άλλους ένα σύμβολο ελπίδας, πίστης, αγωνιστικότητας, αισιοδοξίας και νίκης, με τη δράση σου στην Κύπρο και στον κόσμο όλο. Έγινες «η Σύλβια της Μεσογειακής και της Τράπεζας Αίματος» για τον τόπο μας, «η Σύλβια της Κύπρου» στα διεθνή συνέδρια, η αγωνίστρια της ζωής που άνοιξε δρόμους, που συνεργάστηκε με όλους για την υγεία όλων, που πάλεψε με αξιοπρέπεια, εντιμότητα και αποφασιστικότητα σε αντίξοες συνθήκες, γιατί πίστεψες πως "πρέπει να αγωνιζόμαστε για το αδύνατο για να πετύχουμε το εφικτό". Έλεγες πως «ναι, είμαστε πολύ εύθραυστοι, αλλά αντέχουμε και ξέρουμε να αγωνιζόμαστε».

Έτσι έγινες και για μένα όπως και για όλους όσοι σε θαυμάσαμε, πρότυπο ζωής, αγαπημένη μου Σύλβια.
Σε θυμάμαι από τότε που ήμουν παιδί μ’ένα βιβλίο στο χέρι, να διαβάζεις, να μελετάς βαθειά, να συζητάς και να αναλύεις τον κόσμο, και να θέλεις να τον κάνεις καλύτερο, πιο ανθρώπινο, πιο ειρηνικό, πιο αρμονικό και δίκαιο.
Σε θυμάμαι γλυκά και τρυφερά να μου διαβάζεις παραμύθια, να γράφεις ποιήματα, ν’αναζητάς τη γνήσια ομορφιά, την καλαισθησία, την αρμονία, την αυθεντικότητα στις τέχνες και σε όσα ζούσαμε καθημερινά.
Ήσουν για μένα, όπως και για όλα τα ανήψια σου όχι μόνο θεία, αλλά φίλη και αδελφή, μέντορας, συνοδοιπόρος μαζί και οδηγός.
Σ’ευχαριστώ Σύλβιά μου, γιατί μ’ έστρεψες από παιδί στη μαγεία του λόγου, της μουσικής, γιατί με μύησες στα μυστικά της εσωτερικής πνευματικής ζωής και απόλαυσης.
Σ’ευχαριστώ εκ μέρους όλων των φίλων και συνοδοιπόρων σου σε όλες τις ομάδες όπου συμμετείχες, γιατί μας έμαθες να συζητάμε και να αναζητάμε την αλήθεια, γιατί μας έδειξες το δρόμο για τις πραγματικές αξίες της ζωής.
Σ’έυχαριστώ ως φίλη, γιατί ήσουν πάντα δίπλα στους φίλους σου, όπου και όποτε σε χρειάζονταν, παρόλα τα δικά σου προβλήματα και συχνά ανυπέρβλητες δυσκολίες.

Σύλβια μου, ήσουν για τ’αδέλφια σου η γλυκιά αλλά και δυναμική παρουσία, η φίλη και σύμβουλος των παιδιών τους. Σ’ευχαριστώ ως συγγενής, γιατί ήσουν πάντα στο πλευρό όλης της οικογένειάς μας, σε όσα ωραία ή δύσκολα περάσαμε, τόσο τα ανήψια σου ως παιδιά, ως έφηβοι, ως νέοι και ως ώριμοι στη ζωή, όσο και τ’ αδέλφια και τα ξαδέλφια σου. Σ’έυχαριστούμε για όσα πρόσφερες στη γιαγιά και τον παππού που σε λάτρευαν, γιατί με αυτοθυσία έγινες το αποκούμπι των γηρατιών τους. 

Συγχώρα μας αν άθελά μας σε πληγώσαμε σε οποιαδήποτε στιγμή της σύντομης αλλά τόσο γεμάτης με δράση ζωής σου. Να ξέρεις πως ήσουν για όλη την οικογένεια στήριγμα και συνάμα το παιδί που όλοι θέλαμε να στηρίξουμε. Να ξέρεις πως η αγωνία για τη ζωή σου συνόδευε κάθε στιγμή τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Αφυπηρέτησες και ελπίζαμε όλοι πως θα μπορέσεις να ζήσεις πια ήρεμη, πιο υγιής, χωρίς το άγχος της δουλειάς, και να αφοσιωθείς όσο ήθελες κι όσο άντεχε η εύθραυστη υγεία σου  στην κοινωνική σου προσφορά. Ελπίζω πως με τις πράξεις μας καταφέραμε να σε κάνουμε να νιώσεις πως η αγάπη μας για σένα ήταν και θα είναι βαθιά, αληθινή και άσβηστη.
Δε στο είπαμε πόσο πολύ φοβόμασταν για σένα τις τελευταίες τούτες μέρες, γιατί δε θέλαμε να πιστέψουμε πως θα έφευγες τόσο νωρίς από κοντά μας.
Δε θέλαμε και δεν άντεχε η καρδιά μας να πονέσεις, να υποφέρεις άλλο, ξέροντας πόσο δύσκολος ήταν ο νέος αγώνας που τόσο άδικα σου επέβαλε η ζωή. Πονούσαμε και πονάμε για την αδικία της ζωής απέναντί σου, και μας παρηγορεί μόνο η ελπίδα πως με τη συμπαράστασή μας τόσα χρόνια καταφέραμε ίσως να σου δώσουμε δυνάμεις για ζωή και να απαλύνουμε έστω και λίγο τους πόνους σου.

Αγαπημένη μας, Σύλβια,

Έφυγες λίγο πριν τα ξημερώματα της Παρασκευή από κοντά μας έχοντας δώσει την τελευταία άνιση μάχη με την τελευταία επάρατη νόσο που σε χτύπησε. Για άλλη μια φορά δεν τα έβαλες κάτω. Δεν περίμενες παθητικά το τέλος. Είχες κουραστεί, κι όμως πάλευες να βρεις διεξόδους, να αρπαχτείς στην ελάχιστη ελπίδα που σου επέτρεψαν οι γιατροί και να πολεμίσεις τον επερχόμενο θάνατο, με μόνο όπλο τη θέλησή σου για ζωή και την αγάπη που διαπερνούσε την ταλαιπωρημένη ύπαρξή σου. Τα κατάφερες μέχρι τις τελευταίες σου ώρες να ξεγελάσεις το θάνατο, να μας πείσεις πως «θα τα πούμε αύριο», να μας αποχαιρετίσεις με το βλέμμα χωρίς να το καταλάβουμε, για να μην μας ταλαιπωρήσεις άλλο, όταν προφανώς διαισθάνθηκες ότι οι δυνάμεις σου είχαν πια εξαντληθεί. Είπες μονάχα στη Χαρά «Δεν αντέχω άλλο, κουράστηκα», εσύ που πάντα έλεγες «θα το αντέξω κι αυτό».

Καλή μου Σύλβια, έφυγες δυνατή, αξιοπρεπής όπως ήσουν πάντα, αγωνίστρια της ζωής, αφήνοντας πίσω σου αβάσταχτο πόνο σε όλους εμάς που σε χάσαμε. Όπως, όμως, εσύ μας έμαθες, ο πόνος από την απώλειά σου θα γλυκαίνει μέσα στις αναμνήσεις των όσων μοιραστήκαμε ο καθένας ξεχωριστά ή/και όλοι μαζί σου. Καλό σου ταξίδι αγαπημένη μας. Εύχομαι εκεί που πας να βρεις επιτέλους γαλήνη.
Μην ακούσεις στο δρόμο προς την αιώνια ζωή τους θρήνους μας. Κοιμήσου ήρεμα και η αγάπη μας θα σε συνοδεύσει στην αγκαλιά των αγαπημένων σου γονιών.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει σε λίγο μαζί τους.

Σάββατο, 22 Ιουνίου 2013