Προς τι η παραχάραξη της ιστορίας, κύριε Υπουργέ της Παιδείας και του Πολιτισμού της Κύπρου;

Στην εγκύκλιο που έστειλε στα σχολεία το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού «για τον εθνικό εορτασμό της 1ης Απριλίου», περιλαμβάνεται ένα σοβαρό ατόπημα, όσον αφορά στην ιστορική αλήθεια. Αναφέρεται αυτολεξεί το εξής:

"Ο λαός της Κύπρου, από τα πρώτα χρόνια της βρετανικής κυριαρχίας, ανέμενε ότι θα αποδιδόταν στο νησί μας η ελευθερία και η αυτοδιάθεση, όπως είχαν γίνει το 1863 με τα Επτάνησα."

Δε θα σχολιάσω τις πηγές της πληροφόρησης της προϊστάμενης αρχής αναφορικά με το ποιο ήταν το εθνικό αίτημα και ο πόθος των Ελληνοκυπρίων σε όλη την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Και θα αφήσω στον καθένα να προβληματιστεί για το γιατί αλλά και για τις συνέπειες του γεγονότος ότι οι νέοι μας - με "αποφάσεις" του Υπουργείου Παιδείας - παραπληροφορούνται για ένα τόσο σοβαρό θέμα.



Τα ερωτήματα, όμως, επιστρέφουν βασανιστικά σε όποιον διαβλέπει τι μέλλει γενέσθαι, εξαιτίας και της συστηματικής προσπάθειας αποψίλωσης ή/και παραχάραξης της ιστορικής αλήθειας από διάφορους πολιτικούς, δημοσιογράφους, ιστοριογράφους και λοιπούς υποκειμενικά και κατά το δοκούν αντικρίζοντες το ιστορικό γίγνεσθαι. Μοιράζομαι μαζί σας μερικά από τα δικά μου:

• Γιατί κάποιοι φοβούνται να παραδεχτούν ότι τότε οι Ελληνοκύπριοι επιθυμούσαν και ζητούσαν την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα;

• Γιατί κάποιοι (που προφανώς δεν είναι ανιστόρητοι) αγνοούν επιδεικτικά τις τόσες πηγές που αποδεικνύουν του λόγου του αληθές, παραχαράσσοντας ουσιαστικά την ιστορία;

• Γιατί τους φοβίζει ως ιστορικά καταγραμμένο αίτημα η λέξη "Ένωση" και αφήνουν λανθασμένα μηνύματα στη νέα γενιά, ενισχύοντας αφενός τις προσπάθειες για διαμόρφωση μιας νεοκυπριακής ταυτότητας και αφετέρου τον εθνικισμό εκείνων που δεν αντιλήφθηκαν ή δεν αποδέχθηκαν τα μετά το '60 δεδομένα;

• Ποιους τελικά βολεύει η ενδυνάμωση του λαϊκισμού εκατέρωθεν; (Και ας αναρωτιούνται ακόμη μερικοί προς τι οι σημαίες με τον Τσε Γκεβάρα και το Γρίβα στους ποδοσφαιρικούς αγώνες...)

• Ποιους άραγε βολεύει η σύγχυση για το τι σήμαινε το αίτημα της Ένωσης πριν, τι κατά και τι μετά τον Αγώνα του 55-59;

• Μήπως είναι δύσκολο να διευκρινίσουμε στη νέα γενιά, στους μαθητές μας στα σχολεία τα εξής: (α) ότι το συλλογικό αίτημα της Ένωσης πρέπει να γίνει κατανοητό με τα δεδομένα της εποχής της Αγγλοκρατίας και στο πλαίσιο του γενικότερου αισθήματος αλυτρωτισμού εκεί όπου ζούσαν υπόδουλοι Έλληνες υπό την Οθωμανική κυριαρχία και (β) ότι μετά την Ανεξαρτησία - πέραν της πικρίας που αισθανόταν μεγάλο μερίδιο του πληθυσμού - οι εκφραστές του αιτήματος αυτού περιορίστηκαν σε μια μερίδα του κυπριακού λαού, η οποία αρνήθηκε να αποδεχτεί τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου; Είναι δύσκολο να διευκρινίσουμε την τόσο σημαντική αυτή διαφοροποίηση στη στάση των Ελληνοκυπρίων σε σχέση με το ευρύτερο πολιτικό σκηνικό της εποχής, εξηγώντας παράλληλα και το πώς οδηγήθηκε ο κυπριακός λαός στις συμφωνίες της Ανεξαρτησίας, αλλά και το ποιοι ήταν οι πραγματικοί ένοχοι για τα γεγονότα του 63-64 και για όσα έγιναν κατά τη δεκαετία που ακολούθησε, μέχρικαι την τουρκική εισβολή;

• Μήπως και πάλι είναι ζήτημα γενικολογίας και αοριστολογίας, με στόχο αφενός τη μη απόδοση ευθυνών εκεί που πρέπει και άρα τη γενικότερη ενοχοποίηση του κυπριακού λαού για όσα συμβαίνουν σε τούτο τον τόπο, και αφετέρου για την προετοιμασία μιας νεοκυπριακής συνείδησης, αποκομμένης από το παρελθόν, και άρα αποστερημένης κριτηρίων επιλογής των δεδομένων του συλλογικού του βίου στο παρόν και το μέλλον;

Και για να μην θεωρηθεί ούτε από τους φέροντες τα σφυροδρέπανα ότι εμφορούμαι από εθνικιστικό φρόνημα, αλλά ούτε και από τους φέροντες την ελληνική σημαία ότι κινούμαι από αντι-εθνικό, επιλέγω απλώς να υπενθυμίσω δύο ντοκουμέντα, από το χώρο της λογοτεχνίας:

Το πρώτο είναι οι ημερολογιακές καταγραφές του μαζί και οι φωτογραφίες που τράβηξε ο Γιώργος Σεφέρης στην Κύπρο (πριν τον Αγώνα, όταν επισκέφθηκε το νησί το 1953-54), όπου το αίτημα της Ένωσης είναι γραμμένο στους τοίχους (οι φωτογραφίες περιλαμβάνονται στην έκδοση «Με το φακό του Γιώργου Σεφέρη»). Αυτές δηλαδή που, μεταξύ άλλων, δείχνουμε στους μαθητές μας όταν διδάσκουμε τη «Σαλαμίνα της Κύπρος», για να δουν και να αντιληφθούν καλύτερα το βλέμμα του Σεφέρη στον κόσμο της Κύπρου που τόσο αγάπησε.

Το δεύτερο είναι παλαιότερο, ανήκει σε μια εκλεκτή κι αγαπημένη γυναίκα λογοτέχνιδα της πρώτης περιόδου της Αγγλοκρατίας, στην Πολυξένη Λοϊζιάδα.

Προτού, όμως, παραθέσω το απόσπασμα από το κείμενό της, απλώς αναφέρω ότι, πέραν των ιστορικών ντοκουμέντων (π.χ. δημοψηφίσματα, δημοσιεύματα στον τύπο της εποχής, διάφορα επίσημα έγγραφα), ο αριθμός των λογοτεχνικών κειμένων που μαρτυρεί ποιο ήταν το αίτημα των Ελληνοκύπριων κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας είναι ιδιαίτερα μεγάλος, γι αυτό και είναι εύκολο για τον ερευνητή να αποδείξει πως η εν λόγω αναφορά του Υπουργού Παιδείας αποτελεί ατόπημα εις βάρος της ιστορικής αλήθειας.

Δημοσιεύει, λοιπόν, τους Ύμνους της η Πολυξένη Λοϊζιάς στο "Κυπριακόν Λεύκωμα, Λεμεσός – Κύπρου 1924", το οποίο "αφιερούται εις το αθάνατον ελληνικόν πνεύμα της πίστεως και της πατρίδος εν Κύπρω". Ύμνους που αφιερώνει στην κυπριακή αποστολή στο Λονδίνο, η οποία είχε ως σκοπό να υποβάλει επίσημα τα αιτήματα των Ελληνοκυπρίων στην αγγλική κυβέρνηση, "ποιηθέντες το έτος 1915 καθ’ ήν εποχήν πολεμικήν παρεχωρείτο η Κύπρος υπό της μεγαθύμου κυριάρχου αυτής Αγγλίας εις την Ελλάδα". Όπου γράφει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

Και τούτων απάντων και εν γένει πάντων των Κυπρίων γνήσιοι και άξιοι απόγονοι και εκπρόσωποι της ψυχής και καρδίας συμπάσης της Κύπρου, της συνέσεως και σκέψεως και των πόθων περί Ελευθερίας και ελπίδων ημών είναι οι αποτελούντες την Κυπριακήν εις Λονδίνον αποστολήν, αυτοί τούτοι οι αυτόχθονες της Κύπρου υιοί, οίτινες κρούουσι σήμερον τας εν μεγαθυμία και δικαιοσύνη εναρμονιζομένας χορδάς της καρδίας της Μεγαλοφρόνος Προστάτιδος και κυριάρχου της Κύπρου Αγγλίας και των ομοίων αυτή συμμάχων της, τας συμπαθείας ζητούντες εν ονόματι των πρεσβευομένων υπ’ αυτών αρχών της δικαιοσύνης και του δικαίου ημών την πλήρωσιν των πόθων τούτων, την εις ημάς απόδοσιν της ελευθερίας της γης των Πατέρων ημών διά « της Ενώσεως αυτής μετά της Μητρός Ελλάδος » εις ην ανήκει αυτοδικαίως και συμφώνως προς τας αρχάς και τας επαγγελίας των νικητών.

Γι' αυτό λοιπόν, έντιμε κύριε Υπουργέ, αντί να αντιδράσετε απέναντι σε αυτούς που πρόσεξαν και με οποιοδήποτε τρόπο σχολίασαν το ατόπημα της εγκυκλίου που υπογράψατε, σας εισηγούμαι να δώσετε σε εκείνους που γράφουν (και σ'εκείνους που υπογράφουν) τις εγκυκλίους του Υπουργείου σας το πιο πάνω κείμενο, για να διαβάσουν ότι στα χρόνια της Αγγλοκρατίας η εις ημάς απόδοσις της ελευθερίας της γης των Πατέρων ημών γινόταν αντιληπτή μόνο «διά της Ενώσεως αυτής με5τά της Μητρός Ελλάδος».

Και τούτο φυσικά - και το τονίζω εμφαντικά - δε σημαίνει ότι η απόδοση της ελευθερίας της γης των Πατέρων μας σήμερα δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή αλλιώς.