"Επιστήμονες" από τα έξι ή παιδιά που χαίρονται το παιχνίδι;

Κουβέντιαζα τις προάλλες με μια φίλη νηπιαγωγό για την πίεση που αισθάνεται για να λειτουργήσει στα μέτρα που τη θέλει το σύστημα: φυλλάδια, ύλη, πρόγραμμα, άγχος να καλυφθεί η ύλη. Ναι, άγχος να καλυφθεί η ύλη!!! Πού; στην Προδημοτική.


Και θυμήθηκα με νοσταλγία τη χαρά και τη ξεγνοιασιά του νηπιαγωγείου που έζησα πριν τόσα χρόνια, αλλά και ότι μάθαινα και ρουφούσα, γιατί η δασκάλα μου μου ξύπνησε τη λαχτάρα και τροφοδότησε την αγάπη για τη γνώση, γι αυτό μάθαινα χωρίς να συνειδητοποιώ πως μαθαίνω. Ήταν μια διαδικασία φυσιολογική, όπου η γνώση αποκτιόταν μέσα από τα παραμύθια και το παιχνίδι, μέσα από γέλιο και κίνηση, τραγούδια, χορό και κουβεντούλες, όπου η γνώση συνταυτιζόταν με τη ζεστή αγκαλιά και την αγάπη της δασκάλας, άνοιγε τις πύλες της ψυχής μας μαζί με τα γλυκά της λόγια, με τη μυρωδιά του πρωϊνού που ερχόταν από την κουζίνα και γαργαλούσε τις αισθήσεις μας, με τα χρώματα και τις μυρωδιές του κήπου, με την τρυφερότητα της δεύτερης μας μανούλας, που επέτρεπε το σταδιακό απογαλακτισμό και την ομαλή μετάβαση στη ζηλευτή ομάδα "των μαθητών".

Τώρα - μαθαίνω - πως καλή νηπιαγωγός θεωρείται αυτή που θα δώσει πολλά φυλλάδια, που θα καλύψει όλη την ύλη του Υπουργείου, που θα μάθει στα παιδιά νωρίς την αλφαβήτα, που θα διδάξει... που θα προλάβει...  που θα... !!! Και βεβαίως αυτή που ξέρει "να κρατά την τάξη της".

Γι αυτό και η φίλη μου, αυτό το χαρούμενο και γεμάτο ενέργεια και φαντασία κορίτσι, που από τα παιδικά της χρόνια αναπνέει για να δημιουργεί, ανησυχεί. Ανησυχεί γιατί κάποιοι ανησυχούν και την αγχώνουν ότι μπορεί να μην προλάβει την ύλη της φέτος, γιατί εκείνη δε θέλει να προλάβει τα 200 φυλλάδια που οι "καλές δασκάλες" προλαβαίνουν, αλλά θέλει να αφήσει τα παιδιά της να πετάξουν χαρούμενα προς τη γνώση, με ρυθμούς παιδικούς και με όνειρα. Θλίβεται και θυμώνει με τον εαυτό της γιατί σκοτώνει μέσα της το παιδί και τον παιδαγωγό μαζί, κάθε φορά που περνά η μέρα και αντιλαμβάνεται πως δεν έχει τραγουδήσει και δεν έχει χορέψει και δεν έχει γελάσει με τα παιδιά της τάξης της. Αγανακτά γιατί την καλούν να αφήσει έξω από την τάξη της την ελεύθερη  δημιουργία και την παιδικότητα, στο όνομα της γνώσης που πρέπει να αποκτήσουν τα παιδιά για να πάνε στο δημοτικό.

Δεν ξέρω τι προβλέπει το αναλυτικό για την προδημοτική εκπαίδευση, ούτε το υφιστάμενο, ούτε το νέο. Ξέρω μόνο πως στο Λύκειο, όπου διδάσκω ως φιλόλογος, οι μαθητές φτάνουν με ελάχιστες γνώσεις, κουρασμένοι με το σχολείο, και χωρίς όρεξη για μάθηση. Ξέρω πως η λογοτεχνία έχει ταυτιστεί στη συνείδησή τους με το μάθημα κι όχι με την τέχνη του λόγου. Διαπιστώνω ωστόσο ότι συγκινούνται και ταράζονται, όταν η λογοτεχνία μιλήσει στην ψυχή τους. Κι αυτό γίνεται. Γι αυτό και φαντάζομαι πως δε χρειάζεται να ξέρει κανείς το αναλυτικό της Προδημοτικής, για να καταλάβει ότι τα παιδιά των 5-6 χρόνων δε θα χάσουν το μέλλον τους αν δεν μάθουν την αλφαβήτα κι αν συμπληρώσουν λιγότερες ασκήσεις στα φυλλάδια. Θα χάσουν όμως την αγάπη και τη λαχτάρα για τη γνώση. Κι αυτό, ναι, θα καθορίσει το μέλλον τους σε σχέση με τη γνώση, και όχι μόνο.

Γι αυτό, καλή μου φίλη, μην τους αφήσεις να πνίξουν μέσα σου την αληθινή δασκάλα: αυτήν που ζητούν και τα παιδιά. Γιατί αυτά που εσύ προσφέρεις με το δικό σου τρόπο δε θα τα οδηγήσουν στη στεγνή γνώση, αλλά στη γνώση και την αποδοχή του εαυτού τους και του άλλου. Κι έτσι αρχίζει να διαμορφώνεται σιγά σιγά ο ελεύθερος άνθρωπος.