Το «αποτελεσματικό» σχολείο της μνημονιακής εποχής!

Η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Εκπαίδευση έχει προκαλέσει εύλογες ανησυχίες στους Εκπαιδευτικούς, παρά τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού Παιδείας για διάλογο πριν την εφαρμογή οποιωνδήποτε μέτρων για τη «βελτίωση της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος». Γιατί, απ’ όσα λίγα έχουν παρουσιαστεί επισήμως (και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι διαρροές, οι ψίθυροι και οι κινδυνολογίες), διαφαίνεται πως η εν λόγω Έκθεση επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν κυρίως στην πρόσληψη, ανάπτυξη και αξιολόγηση των Εκπαιδευτικών. Όπως, μάλιστα, αφήνεται να νοηθεί, ο ιδεολογικός προσανατολισμός της στοχοποιεί τον αποδιοπομπαίο τράγο πολλών μνημονιακών αποφάσεων: τον Εκπαιδευτικό, στον οποίο συστηματικά εδώ και καιρό επιρρίπτονται (αδίκως) οι ευθύνες για το «αναποτελεσματικό» σχολείο.

Τα ουσιώδη ερωτήματα για το τι σημαίνει «αποτελεσματικό σχολείο» παραμένουν αναπάντητα από την πολιτεία, όπως και η πραγματική σημασία του περίφημου «εκσυγχρονισμού», σε μια κοινωνία όπου: η ανευθυνότητα και η αισχροκέρδεια μερικών έχουν συνθλίψει σχεδόν το σύνολο των πολιτών, τα διαπλεκόμενα συμφέροντα του κομματικού και οικονομικού κατεστημένου, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ, έχουν στοχεύσει μεθοδευμένα στην αποδυνάμωση του συνδικαλιστικού κινήματος, έχουν υποβάλει την απαξίωση της έντιμης εργασίας και επιτύχει την παραπλάνηση του κοινού και την άδικη ενοχοποίηση των δημόσιων υπαλλήλων, προσφέροντας απλώς «άρτον και θεάματα» στους «πληβείους», των οποίων η αξιοπρεπής διαβίωση κατάντησε άθυρμα στα χέρια (συχνά) τυχάρπαστων «εθνοσωτήρων». Σε αυτό το πλαίσιο η επιστημονική κατάρτιση και ο επαγγελματισμός των Εκπαιδευτικών «αξιολογούνται» από – συχνά αδαείς – τεχνοκράτες και πολιτικούς που ενίοτε επικαλούνται «την αποτελεσματικότητα», με στόχο τη δαιμονοποίηση της πραγματικής προσφοράς και την κατάργηση των (δήθεν) «προνομίων» των μισθωτών του δημοσίου.

Τα δε ερωτήματα για την πορεία της όποιας Μεταρρύθμισης στην Παιδεία ματαίως αναζητούν απαντήσεις μέσα σ’αυτό το σκηνικό , αφού και οι μέχρι στιγμής δημόσιες ανακοινώσεις του ΥΠΠ αγνοούν τα ουσιώδη προβλήματα του δημόσιου σχολείου, που οφείλονται σε χρόνιες αντιφάσεις ανάμεσα στη στοχοθεσία και τις πρακτικές που υιοθετούνται εκ μέρους της πολιτείας. Προς το παρόν, η εκπαιδευτική πολιτική παραπαίει ανάμεσα στις θεωρητικές διακηρύξεις για «ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο για όλους», την αναζήτηση ερεισμάτων για προκάλυψη της πολιτικής δίωξης των ΝΑΠ, το φιλόδοξο σχεδιασμό μέτρων που υπηρετούν τις (έξωθεν και άνωθεν επιβεβλημένες) ανάγκες της παγκοσμιοποιημένης «αγοράς» και την αδυναμία αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων που έχουν πλέον διογκωθεί λόγω και ελέω κρίσης.

Διευκρινίζοντας τα προλεχθέντα, ερωτώ συγκεκριμένα:

Γιατί αξιολογείται (π.χ. με έρευνες τύπου Πίζα) η «αποτελεσματικότητα» του σχολείου με τους συγκεκριμένους δείκτες και διαδικασίες εξετάσεων του συνόλου των μαθητών, όταν εδώ και χρόνια: (α) έχει ουσιαστικά καταργηθεί η στασιμότητα, ενώ δεν αντιμετωπίζονται προληπτικά και έγκαιρα, αλλά με αναποτελεσματικές «στηρίξεις» στο Λύκειο, τα μαθησιακά προβλήματα ποικίλων αιτιών και μορφών, (β) ασκείται ποικιλοτρόπως πίεση στους Εκπαιδευτικούς για βαθμολογίες τετραμήνων που δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικές επιδόσεις, ενώ χαρίζονται, με τις ευλογίες του ΥΠΠ, μονάδες σε μεγάλο αριθμό μαθητών, ώστε να μην μείνουν στάσιμοι ή ανεξεταστέοι, δημιουργώντας ψευδαισθήσεις (οι οποίες αναπόφευκτα διαλύονται μπροστά σε οποιαδήποτε αντικειμενική αξιολόγηση);

Πώς υλοποιείται ο στόχος για ανάπτυξη υπευθυνότητας εκ μέρους των μαθητών, όταν το ΥΠΠ με διάφορες αποφάσεις του διαχρονικά (α) ενισχύει την τάση των μαθητών για απουσίες από το σχολείο ή από την τάξη, (β) έχει δαιμονοποιήσει την έννοια της ποινής, ταυτίζοντάς την με την άδικη τιμωρία και αποσυνδέοντάς την από την παιδαγωγικά ορθή οριοθέτηση των πράξεων, με αποτέλεσμα την αύξηση της βίας και της παραβατικότητας, (γ) συντηρεί την ανευθυνότητα με την πολιτική της βαθμολογικής χαλαρότητας;

Πώς θα καταστούν οι μαθητές «παραγωγικά μέλη της κοινωνίας», όταν με (επιζήμιες για τους ευσυνείδητους μαθητές) αποφάσεις του ΥΠΠ συρρικνώνεται ολοένα ο διδακτικός χρόνος των μαθητών (και όχι φυσικά ο εργάσιμος χρόνος των εκπαιδευτικών), σε αναντιστοιχία με τις απαιτήσεις της ύλης και των εξετάσεων;

Πώς θα συνδεθεί η όποια «αμοιβή» των εκπαιδευτικών με την «παραγωγικότητα» (μια άστοχη εισήγηση για την κυπριακή κοινωνία της κομματοκρατίας και του νεποτισμού) και πώς αυτή θα υπολογίζεται με αξιόπιστα κριτήρια, όταν το ΥΠΠ δε διαθέτει κανένα μηχανισμό αξιοποίησης των πολλών υψηλά καταρτισμένων Εκπαιδευτικών, ενώ οι διαδικασίες αξιολόγησης και προαγωγής σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας στηρίζονται σε αναχρονιστικά κριτήρια και διαδικασίες, συχνά ανακόλουθες με τις σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις;

Αναμένοντας (ματαίως;) τις απαντήσεις του ΥΠΠ, ως Εκπαιδευτικός, διαπιστώνω ότι στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι συνάδελφοί μου εργάζονται με αφοσίωση στο καθήκον τους, παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούν, χαρακτηρίζονται από ευσυνειδησία και επαγγελματισμό, επιμορφώνονται συστηματικά και διαθέτουν πολύ περισσότερες γνώσεις και ικανότητες από αυτές που τους αναγνωρίζει η υπηρεσία. Συνεπώς, θεωρώ πως το ΥΠΠ, οφείλει να διερευνήσει τα πραγματικά αίτια της όποιας «αναποτελεσματικότητας» του δημόσιου σχολείου και να ξεκαθαρίσει τους πραγματικούς του στόχους, προτού προχωρήσει στη λήψη οποιωνδήποτε «βελτιωτικών» μέτρων, εάν όντως επιθυμεί την υλοποίηση ενός εξαγγελθέντος οράματος για την Παιδεία και όχι απλώς την διά των μνημονιακών μέτρων εξόντωση των εργαζομένων.

Εκλογές ΟΕΛΜΕΚ 22 Μαϊου 2014

(Από το τελευταίο τεύχος της εφημερίδας της ΝΚ)

Γιατί σας καλούμε να στηρίξετε τη Νέα Κίνηση Καθηγητών

Αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες,

Η παρουσία της Νέας Κίνησης Καθηγητών στην ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ κατά την τελευταία τριετία, με την ευθύνη μάλιστα της προεδρίας από τον Ιούνιο του 2013, ήταν εξαιρετικά σημαντική, όπως αποδεικνύεται από το πραχθέν έργο, σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για το συνδικαλιστικό κίνημα. Η περίοδος αυτή σημαδεύτηκε, όπως όλοι γνωρίζουμε, από πρωτοφανείς αποφάσεις και ενέργειες της πολιτείας εις βάρος των εκπαιδευτικών και του δημόσιου σχολείου. Ενέργειες οι οποίες έπληξαν το εργασιακό μας καθεστώς και έφεραν μείωση των εισοδημάτων μας, οι οποίες, είτε προέρχονταν από τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, είτε απλώς τις επικαλούνταν ως δικαιολογία, είτε ακόμη στηρίζονταν στις επίμονες παροτρύνσεις πολιτικών και οικονομικών παραγόντων της Κύπρου για λήψη μέτρων «εξυγίανσης» της οικονομίας, τα οποία βεβαίως ταυτίστηκαν με περικοπές στον προϋπολογισμό του κράτους σε τομείς ευαίσθητους για την κοινωνική ευημερία, περιλαμβανομένου και αυτού της παιδείας.

Η ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ κλήθηκε να αντιμετωπίσει σωρεία προβλημάτων που αναφύονταν καθημερινά και αφορούσαν σε μεγάλο βαθμό στο διορισμό των συναδέλφων μας και στην προστασία της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων όλων των εκπαιδευτικών (π.χ. ωράριο εργασίας, μισθολογικό, συνταξιοδοτικό, προαγωγές, μονιμοποιήσεις, σύστημα διορισμού, μεταθέσεις και μετακινήσεις). Δικαιώματα που θεωρήθηκαν (κακώς, βεβαίως, αλλά...) από το μεγαλύτερο μέρος των πολιτικών αξιωματούχων ως «υπερβολικά κεκτημένα» που είχαν (κατά τη γνώμη τους) δικαίωμα να καταργήσουν.

Δυστυχώς, η ενορχηστρωμένη επίθεση κατά των κεκτημένων των εργαζομένων του δημοσίου (συνεπικουρούμενη και από τα ΜΜΕ και εκμεταλλευόμενη την οικονομική ανέχεια στην οποία βυθιζόταν και βυθίζεται μεγάλο μέρος των συμπατριωτών μας, εξαιτίας της σοβαρής οικονομικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο μας),  ήταν τόσο ισχυρή και απαξιωτική για το έργο που παράγουν οι εκπαιδευτικοί, ώστε η ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ να πρέπει να δίνει καθημερινά μάχες για την προστασία του δημόσιου σχολείου και των λειτουργών του. Οι μάχες αυτές, όπως γνωρίζετε, δίνονταν με άνισα μέσα, εφόσον και τα ΜΜΕ ελέγχονταν και ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από τους πολέμιους της δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίοι διέθεταν ένα ισχυρό «οπλοστάσιο» με τις απαιτήσεις της Τρόικας, αλλά και με επιλεκτικά πορίσματα ερευνών που δίνονταν κατά παραγγελία για να «αποδείξουν» ότι (δήθεν) αμειβόμαστε περισσότερο από όσο αξίζουμε!!!

Ωστόσο, η ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ (παρά τις λανθασμένες εντυπώσεις που συχνά-πυκνά διαμορφώνονται στις σχολικές μονάδες, είτε λόγω αδιαφορίας ή άγνοιας αρκετών συναδέλφων για την πραγματική δράση του συνδικαλιστικού κινήματος, είτε λόγω συστηματικής προπαγάνδας και παραπληροφόρησης από τους πολέμιους της ΟΕΛΜΕΚ), κατάφερε να αντισταθεί και να προστατεύσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών, χάρη στις συνεχείς και ακάματες προσπάθειες συγκεκριμένων μελών της Γραμματείας, η οποία κατάφερε όχι μόνο να σταματήσει αρκετές από τις καταστροφικές για την εκπαίδευση αποφάσεις της πολιτείας (π.χ. αύξηση ωραρίου, νέο σχέδιο διορισμών), αλλά και να επιτύχει, μέσα στον καταιγισμό των οικονομικών μέτρων και περικοπών, να μας διασώσει από την ενδεχόμενη περαιτέρω κατρακύλα των μισθών μας (σύμφωνα με το παράδειγμα της Ελλάδας) και να εξασφαλίσει, μεταξύ άλλων, το διορισμό και τη μονιμοποίηση μεγάλου αριθμού εκπαιδευτικών.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η Νέα Κίνηση Καθηγητών είχε από καιρό προβλέψει τις δυσμενείς εξελίξεις της οικονομίας και στον τόπο μας και προειδοποιούσε τις προηγούμενες ήδη ηγεσίες της ΟΕΛΜΕΚ για τα προβλήματα που θα αναφύονταν όσον αφορά στο μισθολογικό, το συνταξιοδοτικό και το εργασιακό μας καθεστώς. Όταν τα λέγαμε πριν από τρία χρόνια, όμως, στις ΠΣΓΑ και σε άλλες συνδικαλιστικές συσκέψεις κάποιοι μας χλεύαζαν ότι (δήθεν) κινδυνολογούμε! Η Νέα Κίνηση όμως είχε προετοιμαστεί για την επερχόμενη λεηλάτηση των εργασιακών μας δικαιωμάτων, για να δώσει τη μάχη της μέσα από την ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ, και για να μπορέσουμε ως οργάνωση να αντισταθούμε στην επικείμενη επίθεση που θα δεχόταν το συνδικαλιστικό κίνημα. Μάχη που πιστεύουμε πως, με τα τόσο αντίξοα δεδομένα, έχουμε καταφέρει ως συνδικαλιστές, αν όχι να κερδίσουμε σε όλα τα ζητήματα, τουλάχιστον να μη χάσουμε σε όσα πεδία μπορούσαμε εκ των πραγμάτων να πολεμήσουμε. Αντιλαμβανόμαστε ότι, μετά από τόσες περικοπές, πάγωμα προαγωγών, απαξίωση της δουλειάς που επιτελείται με κόπο και μόχθο από τους εκπαιδευτικούς στις σχολικές μονάδες, αγωνία για το τι μέλλει γενέσθαι, μπορεί να αντιμετωπίζετε με σκεπτικισμό, με αδιαφορία ή ακόμη και με θυμό τη συνδικαλιστική δράση. Αντιλαμβανόμαστε ότι πιθανόν να σκέφτεστε πως οι εκλογές αυτές θα είναι «μία από τα ίδια», και πως, «όποιοι κι αν εκλεγούν στην ηγεσία της ΟΕΛΜΕΚ, δεν πρόκειται να κάνουν τίποτα». Ισχύει, όμως, αυτό συνάδελφοι; Αντιλαμβανόμαστε την πικρία σας για την οικονομική δυσκολία στην οποία έχουμε βρεθεί όλοι μας, την αγωνία για το αύριο, τη στεναχώρια για τους μαθητές μας που χρειάζονται συσσίτιο, τη θλίψη για τη συρρίκνωση των δυνατοτήτων των δημόσιου σχολείου. Τα αντιλαμβανόμαστε, γιατί κι εμείς τα βιώνουμε καθημερινά και ως εκπαιδευτικοί, γιατί τα μέτρα μας αφορούν όλους, αλλά και ως συνδικαλιστές που δεχόμαστε και τα πυρά και την έκφραση της πικρίας, αλλά και που πολλές φορές μοιραζόμαστε την απόγνωση συναδέλφων και μαθητών.

Όμως, συνάδελφοι, μήπως η δική μας απαξίωση είναι που σε μεγάλο βαθμό αποδυναμώνει την ΟΕΛΜΕΚ; Μήπως η αποδυνάμωση της ΟΕΛΜΕΚ θα κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα για όλους μας, σε μια εποχή που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα τείνει να κατασπαράξει οποιοδήποτε δημόσιο αγαθό, περιλαμβανομένου του δημόσιου σχολείου και των λειτουργών του; Μήπως, άραγε, αυτή τη φορά πρέπει να υπερβούμε όσα μας καθήλωναν τόσα χρόνια στην «πολιτική και κομματική ψήφο», για να αναδείξουμε όχι απλώς «τους φίλους και γνωστούς», αλλά αυτούς που αποδεδειγμένα δε φορούν κομματικές παρωπίδες, δε χαρίζονται σε «πολιτικούς φίλους», δεν υποκύπτουν σε απειλές ή σε προσωπικά οφέλη της όποιας εξουσίας, αλλά αγωνίζονται με καθαρό μέτωπο και ευσυνειδησία για τα δικαιώματα όλων των εκπαιδευτικών και για τη σωστή λειτουργία του δημόσιου σχολείου; Γι΄αυτό, συνάδελφοι, σας καλώ, προτού αποφασίσετε εάν και ποιους θα ψηφίσετε στις προσεχείς εκλογές της ΟΕΛΜΕΚ, να σκεφτείτε με καθαρό μυαλό σε ποιους θα θέλατε να αναθέσετε την υπεύθυνη διαχείριση των τόσο σοβαρών ζητημάτων που αφορούν στο παρόν και στο μέλλον του δημόσιου σχολείου, αλλά και του κάθε εκπαιδευτικού.

Ως Νέα Κίνηση Καθηγητών, έχουμε και συλλογικά και ως άτομα αποδείξει πολλές φορές από τη μέρα της ύπαρξής μας την αγωνιστικότητα, τη σοβαρότητα και την εντιμότητα με την οποία διεκδικούμε τα δικαιώματα όλων των συναδέλφων. Χωρίς φωνές και τυμπανοκρουσίες, χωρίς κομματικούς προστάτες, χωρίς «κρυφές ατζέντες», ούτε ανέντιμα μέσα εις βάρος των άλλων συνδικαλιστών. Σας καλούμε, προτού αποφασίσετε ή απορρίψετε άσκεφτα τη συνδικαλιστική δράση, να ρίξετε μια ματιά στο έργο της ΟΕΛΜΕΚ κατά την περίοδο της ηγεσίας της Νέας Κίνησης, έχοντας υπόψη το εχθρικό πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο έδρασε η οργάνωσή μας και να θυμηθείτε, όσοι υπηρετείτε εδώ και χρόνια, την έντιμη και δυναμική παρουσία των στελεχών μας στο συνδικαλιστικό κίνημα. Σας καλούμε να μας στηρίξετε, ώστε να μπορέσουμε, σε συνεργασία με όλους τους συνδικαλιστές που θα εκλεγούν, να δώσουμε δυναμικά το παρόν μας απέναντι σε όσα απειλούν την αξιοπρέπεια και το εργασιακό μας καθεστώς, αλλά και για να αγωνιστούμε για τον κοινό μας στόχο για ένα καλύτερο σχολείο, για μια καλύτερη εκπαίδευση με εκπαιδευτικούς ικανοποιημένους από το εργασιακό τους καθεστώς, που να απολαμβάνουν το ίδιο το έργο τους αλλά και τους καρπούς του...

Βαλεντίνα Δημητριάδου Σαλτέ, Αντιπρόεδρος Νέας Κίνησης